Hoe Shos ooit begon..interview met oprichter Günther van Herk en voorzitter Martijn van de Paverd.
‘Aangepast skiën volgens normaal tarief moet gewoon!’
We schrijven 1999. De telefoon gaat bij Günther van Herk. De skibaan Montana heeft een uitdaging. Een man met één been wil graag skiles. Of Günther dat kon doen? Natuurlijk! Als blijkt dat de persoon dan een duurder privélestarief moet betalen, is het idee voor wat later uit zou groeien tot de Stichting geHandicapten op Ski’s geboren.
Een les voor mensen met een beperking moet net zo toegankelijk en betaalbaar zijn als een ‘normale’ groepsles. Met die overtuiging gaat Günther het gesprek met Montana aan. Ook benadert hij twee skileraren. En al snel is het in kannen en kruiken. Op 8 juli 1999 wordt officieel de Stichting geHandicapten op Ski’s opgericht.
Er in gerold
De ervaring die Günther met zich brengt, vormt de basis voor de Stichting. Günther vertelt daarover:
“Ik was destijds skileraar voor de Schischule Hermann Maier. Daar heb ik veel ervaring opgedaan met skiën en lesgeven. Ik trainde bij skiteam Olympia. Onverwachts ging ik een week mee als assistent-trainer bij het paralympisch skiteam. Daar is het eerste zaadje geplant. Niet lang daarna scheurde ik mijn binnen meniscus in mijn knie en onderging een operatie. Ik was thuis aan het revalideren toen Montana belde. ‘of ik een persoon met één been les kon geven?’ Dat heb ik natuurlijk gedaan.” Enthousiast gaat Günther verder: “ik kan niet goed tegen onrecht. Toen ik hoorde van het tarief dat betaald moest worden, ben ik mijn netwerk aan gaan spreken. Yvonne en Nico, beide leraar, maar ook werkzaam op kantoor van Montana, gaven aan mij in mijn droom te steunen. Zonder hun geen Shos – op papier dan. Zij hebben meegetekend in de oprichtingsakten. Ik kende Greke al. Zij gaf les aan kinderen met het syndroom van Down. Maar ook Pieter Antonius, opleider eigen vaardigheid bij Montana hadden er oren naar om via de Shos skiles te geven. En zo geschiedde!”, aldus een trotse Günther.
Samen verder komen
Het nieuws over aangepast skiën verspreidde zich in eerste instantie vooral in Brabant. En de eerste tien jaar was Shos voornamelijk actief in Montana “In die tijd werkten we veel samen met de Stichting Wintersport Gehandicapten (SWG) en de Vereniging Gehandicapte Wintersporters, de VGW. Zij hadden materiaal dat ze eigenlijk alleen voor hun reizen gebruikten. Shos had nog geen materiaal, dus leenden we dat voor de skilessen. Zo hielpen we elkaar.” De ambities van Günther waren echter groter. Een professionaliseringsslag was nodig. Zo kreeg Shos in 2007 een bestuur dat zijn ontstaan had bij de skireis in Flachau. “De ontwikkeling van Shos kwam toen in een stroomversnelling”, vertelt Günther “Al snel werd Shos actief op een tweede baan; Landgraaf. Er kwamen meer leraren en er werd contact gelegd met andere de skibanen in Nederland. Shos ging werken met professionele contracten. De werving van leerlingen ging van start. Kortom Shos groeide! Daar zijn mijn vrouw Nancy en ik echt wel trots op – zonder haar steun en geduld, en die heeft ze veel moeten hebben, was dit niet mogelijk geweest. We hebben het Shos gedachtegoed echt landelijke dekking gegeven”. In 2011 neemt Günther afscheid van Shos en Martijn van de Paverd volgt hem op als voorzitter. Martijn vertelt enthousiast: “Doordat we landelijk opereerden is Shos de dingen zoals administratie, registratie maar ook aansprakelijkheid op professionele manier vorm gaan geven. In die tijd kregen we ook onze eerste grote donatie van de Johan Cruyff Foundation waarmee we ons eigen materiaal konden bekostigen. Nog meer noodzaak om het goed te doen.”
Vooruitkijken
“Ik ben wel écht trots op Shos”, vertelt Martijn. “In Flachau pink ik ook stiekem regelmatig een traantje weg. Ga maar eens na. We zijn nu op bijna alle sneeuwindoorbanen actief. Onlangs hebben we Terneuzen geopend. Het is zo tof om de Shos-filosofie uit te dragen: Skiën is voor iedereen en dat tegen een redelijk tarief. Er zit naar ons idee geen beperking in de beperking. Soms is het echt ontzettend lastig, maar daarin zijn we echt uniek. We moeten in Nederland nog veel meer een lans breken voor aangepast sporten. De mogelijkheid bieden aan de mensen, maar ook ervoor zorgen dat er voldoende kennis en kunde voor handen is.”, aldus een bevlogen Martijn.
Met goede kennis en kunde
“Günther legde bij de start van Shos al contact met de Nederlandse Skivereniging en schreef met een aantal mee aan een lesplan. In 2022 is de opleiding Aangepast Wintersport Instructeur N2 ontwikkeld. Al een groot aantal leraren van Shos hebben die behaald”, zegt Martijn. In de 25 jaar geschiedenis is het mooi om terug te blikken: “Günther heeft veel betekend voor Shos en heeft bijgedragen aan de groei en ontwikkeling van de stichting. Zijn inzet en passie voor aangepast skiën hebben een blijvende impact gehad op de organisatie en de mensen die erbij betrokken zijn. Na zijn vertrek zijn we verder uitgegroeid. Ik kijk nu al uit naar de volgende 25!”
Mooie herinneringen van Günther
Günter heeft eigenlijk te veel mooie herinneringen om op te noemen, maar op een gegeven moment kreeg Günther een verzoek van een vrouw die haar verjaardag wilde vieren op Skicentrum Soesterberg. Günter vertelt: “Haar kleinzoon had Duchenne spierdystrofie en kon niet meedoen aan het skiën. Ze had al van alles geprobeerd te regelen, maar niks bleek mogelijk. Ze wilden met z’n allen nog een keer skiën.” Günther regelde een leraar en de zitski zodat de jongen toch kon skiën. Een droom werd werkelijkheid. “Maar ook die keer dat we geen 15 leraren konden vinden voor een groep mensen met een visuele beperking op Snowworld Landgraaf, uiteindelijk heb ik zelf de organisatie op me genomen en ben gaan zoeken naar 15 begeleiders die konden skiën en ben die groep les gaan geven. De begeleiders, waaronder mijn vrouw en diverse leraren die ik van mijn Oostenrijknetwerk kende, waren er om de leerlingen op te vangen en te begeleiden naar boven voor de volgende afdaling. Het was bijzonder hoe die groep genoten heeft. Maar ook die keer dat kleine Iris voor SBS 6 over een skischans ging in haar zitski en landde in een Airbag. Ik duwde haar de schans op en Denis stond beneden klaar voor hulpverlening. Dit was echt Shos – Handicap, Geen beperking! Of die familie waarvan de man en vrouw elkaar leerde kennen op wintersport, dat was zo hun ding. Tot ze een zoontje kregen met downsyndroom. Hun droom om ooit met hun hele gezin op wintersport te gaan, viel in duigen. Toch was er een lerares in Rucphen in de pré Shos-tijd in Rucphen, die hun zoontje leerde skiën in de hal. Op een gegeven moment werd de Shos benaderd of ze met het gezin naar Oostenrijk meekonden. Na een paar dagen oefen met de kleine man, mocht hun zoontje naar boven met de grote lift en naar een paar afdalingen naar de top. Hier braken de ouders. De hemel mooi blauw, lekker zonnetje en met het hele gezin boven. Dat hadden ze nooit durven dromen en werd waargemaakt door de Shos. Hier werd wel een traantje weggepinkt, ook door mij. Niet te lang natuurlijk, want meneer wilde alweer skiën.”, grapt Günter. Als laatste vertelt hij: “Ik had een groepje leerlingen Duitse verstandelijk beperkten, waarvan er ééntje bij iedere piste bully moest stoppen.” Eerder die week had Günther een oud skileraar ontmoet, die toen bij de Bergbahnen werkte. “Natuurlijk was dat een opening en maakte ik een praatje met hem en zijn baas. Met als gevolg, dat op één avond er ergens anders werd geaprès-skied dan normaal. Totdat het donker was… Ik nam de groep mee naar buiten en er kwamen zo’n 8 pistebully’s aan. De jongen kon zijn geluk niet op, ze stopten bij hem in de buurt. En werd nog blijer toen hij en zijn hele groep verrast werden door een rit in de Pistebully van zo’n 20 minuten!”.
